Menopoz
Yumurtalıklarda foliküler aktivitenin kaybı(östrojen üretiminin durması) sonucu adetlerin kalıcı olarak sona ermesidir. Menopozun kesin tanısı 12 ay süre ile adet görmeme sonrasında konulur. Ortalama menopoz yaşı 52’ dir.
Perimenopoz, östrojen seviyelerindeki düşme ile menopozun endokrinolojik, biyolojik ve klinik özelliklerinin başladığı menopoz öncesi dönemdir. Irksal , kültürel, dini, sosyolojik ve beslenmefaktörleri menopoz şikayetlerinin niteliğini ve sıklığını etkiler. Bu dönemde kadınların %70 – 80’inde ateş basmaları görülür. Ateş basmaları menopozda en çok görülen şikayettir ve son adetten sonraki bir yıl içerisinde sık görülür.Adetten kesilmeden önce iki adet arası 2 - 3 haftaya kadar kısalabilir ya da aylar sürebilir.Adet kanamasının miktarı değişebilir. Ateş basmaları, gece terlemeleri, vajinada kuruluk ve uyku bozuklukları en sık şikayetlerdir.
Ateş basmaları, bedenin üst kısmında (yüz , boyun ve göğüs) aniden oluşan sıcaklık hissidir, yukarıya ve aşağıya doğru yayılır. Cildin yaygın ya da düzensiz kızarması, terleme ve taşikardi/çarpıntı takip eder. Ateş basmaları genellikle birkaç dakika sürer. Uyku bozuklukları genellikle gece terlemeleri nedeni ile oluşur, ancak duygu durum bozuklukları ya da gerçek uyku bozuklukları ile de ilişkili olabilir. Menopoz, uyku bozukluklarının uzun sürmesi, aşırı hassas olma durumu ve kısa dönem hafıza ve konsantrasyon güçlüklerine de sebep olabilir. Vajinada rahatsızlık ve kuruluk, disparoni (ilişkide ağrı) ve tekrarlayan alt üriner sistem enfeksiyonu gibi idrar yolları ve vajinal şikayetler sık görülür.
HRT (Hormon Replasman Tedavisi)
Vazomotor(ateş basması, terleme..) semptomlar, ruh hali, seksüel fonksiyon, ürogenital semptomlar, kas iskelet üzerine etkileri, kolorektal kanserleri azaltma gibi faydalı etkileri vardır. Uzun süreli etkileri; osteoporoz(kemik erimesi), kardiyovasküler ve bilişsel fonksiyonlar üzerinedir.
Hormon replasman tedavisinin meme, rahim(endometrium), yumurtalık kanseri, venöz tromboemboli gibi riskleri mevcuttur.
Uygun hastalarda ve süresine dikkat edilerek verilebilir.
Toplumun tespit edilmiş ortalamasının altında (2 standart sapmadan daha düşük bir yaş) menopozun olmasıdır.
40 yaş altında adetten kesilme erken menopoz olarak adlandırılmakla birlikte, gelişmiş ülkelerde bu yaş sınırı 45’ dir.